گروهی از مردم بلوچ بار دیگر در اعتراض به مسدود شدن گذرهای مرزی تجمع کردند

به‌گزارش «کمپین فعالین بلوچ»، عده‌ای از مردم بلوچ روز چهارشنبه ۵ شهریور در اعتراض به مسدود شدن گذرهای مرزی و وضعیت بد معیشتی و اقتصادی خود در مقابل استانداری سیستان و بلوچستان در زاهدان دست به تجمع زدند.

بنابر این گزارش، این تجمع در حالی برگزار شد که نیروهای یگان ویژه و ضد شورش در اطراف استانداری مستقر شده و تهدید به بازداشت و سرکوب در صورت سر دادن شعارهای اعتراضی کردند.

یک منبع مطلع به کمپین فعالین بلوچ گفت نیروهای امنیتی معترضان را زیر نظر داشتند و اجازه فیلمبرداری و استفاده از تلفن همراه را هم به آن‌ها نمی‌دادند.

بیش از چهار ماه است که گذرهای مرزی سیستان و بلوچستان که تنها راه ارتزاق شهروندان بلوچ به‌ویژه مرزنشینان است، بسته شده است.

گذر‌های مرزی استان سیستان و بلوچستان چهار ماه است که توسط سپاه پاسداران بسته شده‌اند. سپاه امتیاز سوخت‌بری را به سران طایفه‌ها و افراد وابسته به خود داده و این اقدام موجب تشدید بحران معیشتی مردم شده است. در این مدت مردم مرزنشین ریگ ملک، انده، لولکدان و روتک بارها خواهان باز شدن مرزها شدند و حتی دست به تجمع اعتراضی زدند.

مرزنشین‌ها در بیانیه‌ای که ۱۹ مرداد گذشته منتشر کردند تأکید کرده‌ بودند که تنها راه امرار معاش قانونی آن‌ها، طرح «رزاق» و تردد از گذر مرزی بوده که طی سه سال گذشته، با وجود همه سختی‌ها، نان‌آور هزاران خانوار بوده است. اما از چهار ماه پیش، بسته شدن ناگهانی و بدون دلیل گذر مرزی روتک، زندگی این مردم زحمتکش را به مرز فروپاشی کشانده است.

طرح «رزاق»، که دولت وقت از آن به‌عنوان طرح «امنیتی معیشتی‌ ساماندهی سوخت‌بران مرزنشین سیستان و بلوچستان» نام می‌بُرد از مهرماه سال ۱۳۹۹ به‌اجرا گذاشته شد. این طرح براساس توافق بین سپاه پاسداران، استانداری سیستان و بلوچستان، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان و شرکت ملی پخش فرآورده نفتی کشور در استان اجرایی شد.

طبق این طرح سوخت در استان سیستان و بلوچستان سهمیه‌بندی شده و به مرزنشین‌هایی که در فاصله ۲۰ کیلومتری مرز زندگی و سوخت‌بری می‌کنند، کارت «رزاق» صادر می‌شود تا سوخت قانونی دریافت و برای فروش به پاکستان یا افغانستان ببرند. مشابه این طرح به نام طرح «دفترچه پیله‌وری/کولبری» سال ۱۳۹۵ در کردستان برای ساماندهی کولبران به‌اجرا درآمد که موفق نبود، زیرا تنها تعداد محدودی از کولبران مشمول دریافت دفترچه کولبری می‌شدند که در نهایت متوقف شد.

در روزهای اخیر، سپاه پاسداران اعلام کرده بود که با دریافت مبلغ یک میلیون تومان از هر خودروی سوخت‌بر، اقدام به بازگشایی مرز روتک خواهد کرد که این اقدام اعتراض شهروندان را به‌همراه داشت.

کمپین فعالین بلوچ می‌گوید سپاه پاسداران پس از طرح «رزاق» و اختلاس‌های گسترده فرماندهان سپاه و محمد کرمی، استاندار پیشین سیستان و بلوچستان، هم‌اکنون طرح تانکر را در دستور کار دارد. در این طرح امتیازهایی به سران طایفه‌ها داده شده تا سوخت را از شهروندان خریده و خود اقدام به فروش آن به خارج از مرزها کنند که سود آن به جیب سران طایفه‌ها و سپاه پاسداران خواهد رفت.

تجمع‌کنندگان روز چهارشنبه با در دست داشتن پلاکاردهایی نسبت به وعده‌های مسئولان به‌ویژه استاندار اعتراض کرده و خواستار بازگشایی مرز به روال سابق شدند. آن‌ها همچنین اعلام کردند که طرح تانکر را نمی‌خواهند.

کمپین فعالین بلوچ، همچنین گزارش داد که روز چهارشنبه یک نوجوان بلوچ اهل انده میرجاوه به نام امیرحافظ رخشانی در حال سفر به زاهدان به‌منظور شرکت در تجمع مقابل استانداری، در سانحه رانندگی جان باخت.

سوخت‌بران بلوچ عمدتاً ساکن شهر و روستاهای مرزی هستند؛ در محروم‌ترین نقاطِ محروم‌ترین منطقه ایران سکونت دارند و سوخت‌بری تنها راه برای تأمین معاش‌شان است. گازوئیل‌کِشی، اولین و آخرین انتخاب بیشتر مردهای بلوچستان است. شمار افرادی که از این راه امرار معاش می‌کنند حدود ۱۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود. سالانه صدها سوخت‌بر بلوچ با تیراندازی نیروهای نظامی و یا در تصادف‌های جاده‌ای کشته و زخمی می‌شوند.