۱ تیر ۱۴۰۴: جنگ اسرائیل و ایران
از بامداد جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ /۱۳ ژوئن، حوالی ساعت ۳:۲۰ به وقت ایران، حملات هوایی اسرائیل به ایران آغاز شد. این موج حملات، گسترده‌ترین عملیات نظامی در خاک ایران از زمان جنگ ایران و عراق بوده است. ایران در پاسخ چندین حمله موشکی به اسرائیل انجام داد. از ۱ تیر ۱۴۰۴/۲۲ ژوئن آمریکا با حمله به چند سایت هسته‌ای ایران رسما وارد این جنگ شد. خبرها و مقاله‌های یکشنبه ۱ تیر / ۲۲ ژوئن، مرتبط با این جنگ را در این صفحه بخوانید.
پا در وضعیت ویژه‌ای نهاده‌ایم. خطوط کلی آن چیستند؟ چه چشم‌اندازهایی محتمل‌اند؟ چه کنیم تا در این وضعیتِ نابهنجار ، گرفتار نابهنجاری در اندیشه و عمل نشویم؟ از محمدرضا نیکفر بخوانید:
یکشنبه اول تیر ۱۴۰۴ / ۲۲ ژوئن ۲۰۲۵، هم‌زمان با آغاز مقدماتی نشست رسمی ناتو در لاهه هلند، بیش از پنج هزار نفر در مرکز این شهر در اعتراض به آنچه «نشست جنگی» نامیده‌اند، تجمع و راهپیمایی کردند. این اعتراض تحت عنوان «تظاهرات برای صلح و عدالت» و با حضور فعالان ضدجنگ، گروه‌های سیاسی چپ، کلکتیوهای فمینیستی، مدافعان حقوق فلسطین و منتقدان سیاست‌های آمریکا و اسرائیل برگزار شد.
اینجا بخوانید:
پنتاگون می‌گوید که در یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های هوایی ارتش آمریکا در دو دهه اخیر، بامداد یکشنبه اول تیر، بیش از ۱۲۵ جنگنده و بمب‌افکن ایالات متحده با حمله‌ای هماهنگ و غافلگیرکننده، سه مرکز هسته‌ای ایران در فردو، نطنز و اصفهان را هدف قرار دادند؛ وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد این عملیات با استفاده از بمب‌های سنگرشکن و موشک‌های کروز، با هدف «نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران» انجام شده و «موفقیت‌آمیز» بوده است.
اینجا بخوانید:
«گزینه‌های متنوعی پیش روی ماست.» این پاسخ عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در پاسخ به پرسشی درباره بستن تنگه هرمز در واکنش به حمله آمریکا به ایران است. عراقچی در استانبول در یک کنفرانس خبری به حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران واکنش نشان داد.
اینجا بخوانید:
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، اعلام کرد که به دلیل «وضعیت اضطراری» در ایران پس از حملات اخیر به تأسیسات هسته‌ای این کشور، دوشنبه ۲۳ ژوئن/۲ تیر جلسه فوق‌العاده‌ای با شورای حکام آژانس برگزار خواهد کرد. گروسی اظهار داشت: «با توجه به وضعیت روزافزون جدی در زمینه ایمنی و امنیت هسته‌ای، شورای حکام فردا در جلسه‌ای ویژه تشکیل جلسه خواهد داد که من در آن سخنرانی خواهم کرد.» او افزود که مقام‌های نظارتی ایران به آژانس اطلاع داده‌اند پس از حملات به سه تأسیسات هسته‌ای، از جمله سایت فردو، هیچ افزایشی در سطوح تشعشعات خارج از این سایت‌ها گزارش نشده است. گروسی تأکید کرد: «تا این لحظه، انتظار نداریم که این حملات پیامدهای سلامتی برای مردم یا محیط زیست خارج از سایت‌های هدف داشته باشد. ما به نظارت و ارزیابی وضعیت در ایران ادامه خواهیم داد و با دریافت اطلاعات بیشتر، به‌روزرسانی‌های لازم را ارائه می‌کنیم.» بر اساس آخرین اطلاعات تأییدشده توسط آژانس پیش از آغاز حملات در ۱۳ ژوئن، سه سایت هدف قرار گرفته توسط ایالات متحده – شامل اصفهان، نطنز و فردو – حاوی مواد هسته‌ای به شکل اورانیوم غنی‌شده در سطوح مختلف بودند که ممکن است در داخل تأسیسات مورد اصابت، آلودگی رادیواکتیو و شیمیایی ایجاد کرده باشد. گروسی، همان‌طور که در بیانیه خود به شورای امنیت سازمان ملل در روز جمعه مطرح کرد، بار دیگر خواستار خویشتنداری نظامی و تلاش برای یافتن راه‌حل دیپلماتیک شد. او تصریح کرد: «من بارها گفته‌ام که تأسیسات هسته‌ای هرگز نباید مورد حمله قرار گیرند.» مدیرکل آژانس همچنین بر لزوم توقف درگیری‌ها تأکید کرد تا آژانس بتواند بازرسی‌های حیاتی خود در ایران، از جمله راستی‌آزمایی ذخایر اورانیوم با غنای بالا، را از سر بگیرد. گروسی همچنین اهمیت تبادل به‌موقع و مستمر اطلاعات با ایران در زمینه ایمنی، امنیت و پادمان‌های هسته‌ای را مورد تأکید قرار داد.
چندین کالکتیو، گروه و فعالان مدنی و سیاسی به حمله اسرائیل به ایران واکنش نشان دادند. در ادامه بیانیه کالکتیو چپ نو، جمعی از کنشگران، زندانیان و دادخواهان جنبش ژینا، جمعی از آسیب‌دیدگان «زن، زندگی، آزادی» و شورای آزادیخواهان سوسیالیست را خواهید خواند:
اینجا بخوانید:
در پی حمله‌های هوایی و موشکی بامداد شنبه اول تیر ۱۴۰۴ /۲۲ ژوئن ۲۰۲۵ توسط ایالات متحده آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با انتشار بیانیه‌ای شدیداللحن این اقدام را «تجاوزی غیرقانونی، جنایت‌کارانه و ناقض منشور سازمان ملل» توصیف کرد و هشدار داد که متجاوزان باید در انتظار «پاسخ‌هایی پشیمان‌کننده» باشند.
اینجا بخوانید:
در نهمین روز حملات نظامی گسترده اسرائیل به ایران در ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران (هرانا) اعلام کرد که بر پایه اطلاعات گردآوری‌شده خود از ۲۵ استان کشور که هدف حمله قرار گرفته‌اند، شمار کل قربانیان این حملات به ۴۲۶۱ تن رسیده است. بنا بر گزارش هرانا از این تعداد، ۸۶۵ تن جان خود را از دست داده‌اند و ۳۳۹۶ نفر نیز مجروح شده‌اند. این آمار بسیار بیشتر از آمار رسمی اعلامی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران است. وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران تا پایان هفته اول جنگ، ۳۰ خرداد ۱۴۰۴ اعلام کرد که حملات اسرائیل جان ۴۳۰ ایرانی را گرفته و نزدیک به ۳۵۰۰ تن را مجروح کرده است.
مرکز رسانه قوه قضاییه یکشنبه ۱ تیر ۱۴۰۴ خبر داد که حکم اعدام مجید مسیبی، زندانی متهم به «افساد فی الارض و محاربه از طریق جاسوسی برای اسرائیل» اجرا شده است. ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران (هرانا) به نقل از میزان با اعلام این خبر نوشت: «مجید مسیبی، فرزند رجبعلی با همکاری اطلاعاتی و جاسوسی به نفع اسرائیل در حکم محاربه و افساد فی‌الارض بازداشت و محاکمه شده بود.» سازمان حقوق بشر ایران ۲۲ خرداد ۱۴۰۴ و ساعاتی پس از حمله گسترده اسرائیل به ایران، نسبت به خطر اعدام قریب‌الوقوع دست‌کم ۱۰ نفر که به اتهام جاسوسی برای اسرائیل در ایران محکوم شده‌اند، هشدار داده بود. پیش از این دستگاه قضائی جمهوری اسلامی ایران اسماعیل فکری را که دو سال پیش بازداشت کرده بود بامداد دوشنبه ۲۶ خرداد به‌عنوان «جاسوس وابسته به سازمان اطلاعاتی رژیم صهیونیستی (موساد)» و با اتهام «محاربه و افساد فی‌الارض» اعدام کرد.
آمریکا رسماً وارد جنگ با ایران شده است. وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در یک بیانیه تند به این موضوع پرداخته و گفته است که حملات آمریکا «در میانه یک روند دیپلماتیک» انجام شد و به همین سبب نتیجه می‌گیرد که این کشور «به هیچ قاعده و اخلاقی پایبند نیست.» وزارت خارجه جمهوری اسلامی حمله آمریکا به ایران را «نقض فاحش و بی‌سابقه منشور سازمان ملل، خصوصا اصل منع توسل به زور و احترام به تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی کشورها» و «ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و ضربه‌ای هولناک به رژیم منع اشاعه هسته‌ای» اعلام کرده است.
اینجا بخوانید:
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) اعلام کرد که پس از حملات اخیر به سه تأسیسات هسته‌ای ایران، از جمله سایت فردو، تاکنون هیچ افزایشی در سطوح تشعشعات رادیواکتیو خارج از این سایت‌ها مشاهده نشده است. این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مدعی شد حملات بمب‌افکن‌های این کشور فردو را «کاملاً نابود» کرده است. اکبر صالحی، معاون امنیتی استاندار اصفهان، نیز تأکید کرد که بررسی‌های مرکز نظام ایمنی هسته‌ای ایران هیچ‌گونه نشت یا آلودگی در سایت‌های نطنز و اصفهان نشان نداده و ساکنان مناطق اطراف در معرض خطر نیستند. آژانس اعلام کرد با دریافت اطلاعات بیشتر، ارزیابی‌های دقیق‌تری ارائه خواهد داد.
حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران از ژوئن ۲۰۲۵، زنگ خطر نقض قوانین بین‌المللی و تهدیدات زیست‌محیطی را به صدا درآورده است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، هرچند نگرانی‌هایی را ابراز کرده، اما واکنش محتاطانه او و آژانس، با تأکید بر نبود نشت آلودگی، پرسش‌هایی درباره شفافیت و بی‌طرفی این نهاد ایجاد کرده است. آیا گزارش‌های آژانس مبتنی بر بازرسی‌های دقیق است یا این رویکرد، خطرات بلندمدت برای ایران و منطقه را نادیده می‌گیرد؟
اینجا بخوانید:
واقعیت محض این است که اسرائیل به بهانه «نزدیک بودن ایران به ساخت سلاح هسته‌ای»، در حالی که نه گزارشگران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نه نهادهای دولت آمریکا چنین ادعایی کرده‌اند، به ایران تجاوز نظامی و آشوب دیگری را آغاز زده است. رسانه‌های جریان اصلی اما برای توجیه این جنگ افروزی افکار عمومی و روان شهروندان را بمباران می‌کنند؛ سیاستی سلطه‌طلبانه و استعماری که پیش از این هم برای تهاجم نظامی و اشغالگری به کار گرفته شده بود.
اینجا بخوانید:
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، در پیامی در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت نیروی هوایی کشورش «با موفقیت» به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کرده است. ترامپ در سخنرانی‌اش در مورد این حملات گفت گفت ایران باید مسیر صلح را در پیش گیرد؛ در غیر این صورت، حملات آینده به‌مراتب ویرانگرتر خواهد بود.
اینجا بخوانید:
در پی حمله‌ی اسرائیل به ایران، منطقه‌ی غرب آسیا وارد مرحله‌ای تازه از تنش‌های ژئوپلیتیک شده است؛ مرحله‌ای که با صف‌بندی‌های جدید منطقه‌ای و جهانی، تضادهای درونی حاکمیت ایران، و چشم‌انداز نظمی نوین در خاورمیانه همراه است. این گفت‌وگو با امیر کیان‌پور، پژوهشگر و تحلیل‌گر سیاسی در پاریس نگاهی تحلیلی به ریشه‌های بحران، اهداف بازیگران اصلی و سناریوهای پیش‌رو دارد.
نظرها
نظری وجود ندارد.